Orchideeënfamilie
Diagnostische kenmerken (Orchidaceae bloem.tif)
Overblijvende kruiden met wortelstokken of knollen.
Bladen verspreid, enkelvoudig, gaafrandig, de stengel meestal deels of geheel omvattend, zelden schubvormig.
Bloemen 2-zijdig symmetrisch, 2-slachtig, meestal in aren of trossen. Bloemdek 6-bladig, bloemkroonachtig; bloemdekbladen in 2 kransen van 3, 1 blad van de binnenste krans (lip), meestal groter dan de overige, vaak gespoord aan de voet.
Meestal 1 meeldraad geheel met de stijl en de stempels vergroeid tot de zgn. stempelzuil (het ‘zuiltje’; Orchidaceae stempelzuil.tif). Helmknop min of meer zittend, 2-hokkig, achter of op de top van de stempelzuil. Stuifmeel tot klompjes (polliniën) verenigd; de stuifmeelklompjes meestal gesteeld, het steeltje uitlopend in een kleverig hechtschijfje. Vruchtbeginsel onderstandig, 1-hokkig. Stempels 3, 1 ervan onvruchtbaar, deze ontwikkeld als een snaveltje (rostellum) tussen de helmknop en de vruchtbare stempels; dit snaveltje vormt de hechtschijfjes van de stuifmeelklompjes, welke al of niet in een zakje, het beursje (Fig. 35.1k), zijn opgesloten.
Vrucht een met 3-6 overlangse spleten openspringende doosvrucht, met talrijke zeer fijne zaden.
Opmerkingen
1. Alle Nederlandse orchideeën zijn wettelijk BESCHERMD!
2. Recente verspreidingsgegevens en fotografische afbeeldingen zijn te vinden in C.A.J. Kreutz, De Orchideeën van Nederland, 2000.
Deze familie wordt in de Sleutel uitgesleuteld op Pagina 863: Orchidaceae - Orchideënfamilie; deze pagina is te bereiken vanuit Pagina 844, Pagina 1408, en Pagina 2148.
(zie voor stamboom hieronder of Figuur: Stamboom Orchidaceae.tif)