Over de Rode Lijst

De wilde flora wordt op tal van wijzen door de mens beïnvloed. Vaak wordt het voortbestaan van soorten op hun vindplaatsen door de mens bedreigd, hetgeen niet zelden leidt tot de algehele verdwijning van de soort uit een land of zelfs uit de wereld. Die soorten die in hun voortbestaan bedreigd zijn, worden in zogenaamde Rode Lijsten opgesomd. In 1990 verscheen de eerste Rode Lijst voor de Nederlandse Vaatplanten (Weeda, et al, 1990. FLORON RODE LIJST 1990. Gorteria 16: 2-26). De laatste Rode lijst publicatie dateert van 2000 (Van der Meijden et al., 2000, Gorteria 26: 85-208).

De rode lijsten zijn samengesteld aan de hand van twee criteria, te weten de trend en de zeldzaamheid. De rode lijstsoorten worden ingedeeld in de volgende vijf categorieën, met de daarbij behorende trend en zeldzaamheid:

- verdwenen: maximaal afgenomen en nu afwezig in Nederland;
- ernstig bedreigd: zeer sterk afgenomen en nu zeer zeldzaam;
- bedreigd: sterk afgenomen en nu zeldzaam tot zeer zeldzaam, of zeer sterk afgenomen en nu zeldzaam;
- kwetsbaar: matig afgenomen en nu vrij tot zeer zeldzaam, of sterk tot zeer sterk afgenomen en nu vrij zeldzaam;
- gevoelig: stabiel of toegenomen maar zeer zeldzaam, of sterk tot zeer sterk afgenomen maar nog algemeen.

De FLORON Rode Lijst was uitdrukkelijk bedoeld als een concept -lijst, maar vond spoedig na het verschijnen algemene acceptatie.
Sinds de publicatie hebben zich echter diverse ontwikkelingen voorgedaan waardoor een herziening van de Lijst noodzakelijk is geworden. De belangrijkste daarvan is, dat de toonaangevende internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN een geheel nieuwe set van criteria heeft ontworpen voor de bedreigingscategorieën, ook voor gebruik op nationale schaal. Deze nieuwe indeling vindt internationaal algemene acceptatie. Daarnaast nam het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer & Visserij het initiatief om de Nederlandse Rode Lijsten voor alle groepen van organismen zoveel mogelijk te standaardiseren, en 'officieel' uit te geven. Deze lijst is op 5 november 2004 vastgesteld door het ministerie van LNV. Zie voor informatie: www9.minlnv.nl en zoek op Rode lijsten.

In de Heukels' Flora, 23ste druk en in de HIF-2 hebben Rode-lijst-soorten een aanduiding 'rode lijst' gekregen met de bijbehorende bedreiginscategorie; bv Rode Lijst: Ernstig bedreigd.